I gam Tribal right tundin thak na ding a Pathian lemguat:

General Articles General Updates

I gam Tribal right tundin thak na ding a Pathian lemguat: By: KL Muana Khaute

Govt. of Manipur in 6th Scheduled based ATC hi eidal in, 371(C) I right hei kawi theitu hi base in 6th Scheduled provision thun lut in Lemna siampi ding hi a tup guk uh a hi zing hi. Provision bangtigual hawi 371(C) in Chamna siamle hin GOM te thang ah Khawvel tawp chan kitang hitin, suachat na him umlo in igam chu awl awl in hung mansua ding i hiu.a hin eisung a khen khat in 371(C) Based solution hi 6th Scheduled provision siamlut hile kibang dang a i kawi hi thil dik theilo mong mong le mani Kithep na mai a hi.

Zia tawh kisai in vaksui khawm hitiu.

Article 371(C) hi 6th Scheduled Parliamentary Bill/Act ah Constitution Amendment bawl ngai ding a hi, zia hi chu thil haksa tak a hi. Solution bawl len le Maban saupi um a nalai a hi ziak in, gasua lo thei a hi.Eima context eidal tute hatzaw le thunei zaw a hi ziak un, Constitutional Act. Thak ngai kit a hi ziak in. Lobby bawlzo loding i hiu, zaw-gual lo chi a hung suak tai. Zia z ziak a chun 6th Scheduled mama chu NE tribal te humbit na ding ah, Parliamentary leh Constitutional Amendment umsa chun bailam tak in bitna a um hi. Zia 371(C) i pu leh Pate thep zaw/Zaw thak ah, a la um ziak un tunitiang in India in zalenna a mu phatchuam pi lo in i right uh hi, Neksiat piak in, i um ah, i din mun lauthawng um le dengdel tak in, i um a hi.

Article 371(C) hi a Power leh Function hi President Order mai mai a hi, J&K te dinmun gual in bailam tak ah, Thai mang le suksiat thei a hi ziak in, Article 371(C) Based a solution bawl chu bangti gual provision hawi bul lut in, bag sunga Sana/dangka kithun leh le chabi kawltu Chu State Govt. Hitho tho ding a hi. Article 371(C) Pianzia/Nature chu vak en leu hin.
1)Zia hi Constitution dung zui in Paragraph thum bep a nei hi.
2)A power and function chu President order mai mai a hin. Parliamentary bill leh Constitutional amendment 6th Schedule provision gual a hi puai.
3)The Manipur (Hill Area) District Council Act. Chu a hi nai a hin Constitutional Act. A hi puai.
4)371(C) Article hi ADC um ma le NE state dangte 6th Scheduled gual a detail, list subject etc te constitution umlo a hi.
5) Zia District council Act of 1971 leh HAC Order hi Central constitution subject a hi pua State Assembly thunei na nuai in a um ah, siamthak le theng dang-lam zing thei dan/Law lau um tak a hi. A ziak chu 371(C) hi ADC hima le Autonomy define a um pua, 6th Scheduled a hile chu ADC power hawi tak a ki define in State Govt. In a pei dang-lam thei a hi puai.

Zia ziak a chun 371(C) leh 6th Scheduled right hi tekhin gual lo a hi. Zia itup pi pen chu Govt in. I chanvo 6th Scheduled NE Tribal areas zosia implement bawl ngal ah, ei Manipur Tribal te Chan ding Violation a bawl hi Justice a um ding a hi, zia hi itup pi pen le a hi.

Atawpna pen ding in Siamtu/Pathian in SoS group a pat hunpha eipiak hi, zia last chance hi hunchia sa i bawl diklo te siamphat theina hun i nei sun a hi tai. Zia ziak a chun 6th scheduled provision nuai India Constitution Article 244(2) hi, Protection i mu na dinga lung-gual tak a pankhawm hun a hi tai.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *